Ciąża to wyjątkowy czas. Oczekiwanie na narodziny potomka jest niesamowicie ekscytujące, a moment, w którym rodzice wreszcie mogą powitać swoją pociechę na świecie, zawsze dostarcza mnóstwa wzruszeń. Kobieta spodziewająca się dziecka powinna szczególnie zadbać o swój organizm, który przez 9 miesięcy pracuje na pełnych obrotach. Jak troszczyć się o zdrowie w ciąży? Podpowiada dietetyk kliniczna w podcaście „Zdrowa Środa”.
Baby boom wśród gwiazd i celebrytów
W tym roku na świecie urodziło się już niemal 120 mln dzieci. W Polsce od stycznia przybyło ponad 334 tys. maluchów. Prawdziwy baby boom możemy zaobserwować w show-biznesie. W tym roku do grona mam dołączyły m.in. aktorka telewizyjna i filmowa Joanna Opozda, czy też znana z programu „Top Model” reżyserka pokazów mody Kasia Sokołowska. W marcu drugie dziecko urodziła polsko-czeska piosenkarka Ewa Farna, a we wrześniu – restauratorka Lara Gessler. Za granicą również zawrzało. Mamą po raz pierwszy została uwielbiana na całym świecie barbadoska piosenkarka Rihanna, a także aktorka Jennifer Lawrence, znana z takich filmów jak „Poradnik pozytywnego myślenia” czy „Igrzyska śmierci”. Drugiego dziecka doczekała się celebrytka Kylie Jenner.
Ciąża to wyzwanie dla ciała kobiety. Organizm ma zaledwie kilka miesięcy na to, żeby stworzyć małego człowieka. Przyszła mama powinna pamiętać, że w tym wyjątkowym okresie dba nie tylko o siebie, ale także o swoje dziecko.
Zdrowa dieta to podstawa
Dieta kobiet w ciąży powinna być zdrowa i odpowiednio zbilansowana. W pierwszej kolejności warto zwrócić uwagę na zapotrzebowanie kaloryczne. Nadal można się spotkać ze stwierdzeniem, że w ciąży trzeba jeść za dwoje. Nic bardziej mylnego. Spożywanie zbyt wielu kalorii może nadmiernie obciążyć organizm i doprowadzić do przykrych konsekwencji zdrowotnych. W pierwszym trymestrze zapotrzebowanie wzrasta jedynie o 85 kcal. W drugim należy spożywać ok. 285 kcal więcej, natomiast w trzecim – ok. 465 kcal. Jeśli kobieta przed ciążą zmagała się z otyłością, nie powinna znacznie zwiększać ilości przyjmowanych kalorii w ciągu dnia. W takiej sytuacji warto utrzymać podstawowe zapotrzebowanie.
W podcaście „Zdrowa Środa” dostępnym m.in. na Spotify dietetyk kliniczna w rozmowie ze swoim gościem zwraca uwagę na niedobory i kluczowe składniki odżywcze. W diecie ciężarnej przede wszystkim nie może zabraknąć odpowiedniej ilości białka. Według ekspertów podaż tego cennego makroskładnika powinna wynosić ok. 18% całego dziennego zapotrzebowania kalorycznego. Jadłospis musi również uwzględniać dobrej jakości węglowodany. Szczególnie polecane są węglowodany złożone, czyli kasze, pełnoziarniste pieczywo czy ryż brązowy. Dopełnieniem diety powinny być zdrowe tłuszcze. Warto sięgać po takie produkty jak awokado, orzechy czy ryby. Jednocześnie należy unikać tłuszczów trans, które mogą przyczynić się do rozwoju wad wrodzonych u dziecka – podkreśla Roksana Środa, dietetyk kliniczna MajAcademy.
Dieta w ciąży – o czym pamiętać?
W kuchni powinna rządzić różnorodność. Urozmaicony jadłospis pozwala uniknąć niedoborów składników odżywczych, które mogą zaszkodzić przyszłej mamie oraz rozwijającemu się dziecku. W diecie przede wszystkim nie może zabraknąć produktów zawierających foliany. Ich dobrym źródłem są zielone warzywa, a w tym szpinak, brokuły, kapusta czy brukselka. Znajdziemy je również w kalafiorze, awokado, kiwi czy nasionach roślin strączkowych.
Kobiety w ciąży są szczególnie narażone na niedobór żelaza. Aby zapewnić odpowiednią podaż tego cennego składnika odżywczego, do diety warto włączyć chude mięsa, jaja, buraki, kakao, orzechy, pestki dyni i słonecznika, truskawki i pełnoziarniste pieczywo. Bardzo ważna w diecie ciężarnej jest także cholina, czyli witamina B4. Substancja ta zapobiega wadom cewy nerwowej u płodu, a także odpowiada za prawidłową funkcję łożyska. Cholinę znajdziemy m.in. w jajach czy mięsie. W jadłospisie nie powinno zabraknąć nabiału, a zwłaszcza kefirów, jogurtów czy maślanek, czyli produktów zawierających bakterie probiotyczne, ważne dla prawidłowego funkcjonowania organizmu.
Warto pamiętać o antyzapalnym charakterze diety. Przeciwzapalny model żywienia wspiera organizm na każdej płaszczyźnie – zwłaszcza w okresie ciąży. Można powiedzieć, że opiekuje się nim od środka – wyjaśnia Roksana Środa z MajAcademy – Jadłospis kobiety spodziewającej się dziecka powinien zawierać duże ilości warzyw, produktów pełnoziarnistych i owoców jagodowych. W diecie muszą pojawić się również źródła cennych kwasów omega-3, czyli ryby, orzechy włoskie czy olej lniany – dodaje.
Co ograniczyć a czego unikać?
Produkty przetworzone, fast foody czy słodycze warto ograniczyć do minimum. Najlepszym rozwiązaniem jest dieta 90/10, w której 90% stanowią zdrowe, pełnowartościowe produkty, a 10% – tzw. artykuły rekreacyjne. Balans to podstawa!
A czego nie jeść? Specjaliści zalecają wykluczenie surowych ryb, mięs i jaj, niepasteryzowanych produktów mlecznych oraz serów pleśniowych. Spożywanie tych produktów wiąże się z ryzykiem zakażenia bakteriami, które są potencjalnie groźne dla rozwijającego się płodu. Kobieta ciężarna pod żadnym pozorem nie powinna spożywać alkoholu. Nawet minimalna ilość może negatywnie wpłynąć na zdrowie dziecka. Zaleca się także rzucenie palenia i unikanie dymu tytoniowego.
Suplementacja w ciąży
Najważniejszym suplementem przeznaczonym dla kobiet w ciąży jest kwas foliowy – zwłaszcza w pierwszym trymestrze. Niedobór kwasu foliowego wiąże się z ryzykiem rozwoju wad cewy nerwowej u płodu. Specjaliści zalecają, aby suplementację tym cennym składnikiem rozpocząć już na etapie przygotowań do ciąży – min. 3 miesiące wcześniej.
Przyszła mama powinna przyjmować preparat zawierający kwasy omega-3 – EPA i DHA. Ich niedostatek powoduje nieprawidłowości w rozwoju układu nerwowego. Zaleca się także suplementację jodu, witaminy D oraz magnezu.
Warto pamiętać, że każda ciąża jest inna. Suplementacja powinna być starannie dopasowana do danej kobiety. Nie wolno przyjmować żadnych farmaceutyków na własną rękę. Wszystko należy konsultować z lekarzem prowadzącym.
Co jeszcze warto wiedzieć?
Kobieta w ciąży fizjologicznej (czyli takiej, która przebiega prawidłowo) nie powinna rezygnować z aktywności fizycznej. Sport nie tylko poprawia samopoczucie, ale także wspiera organizm na wielu płaszczyznach i przygotowuje go do porodu. Wysiłek poprawia krążenie i odporność, wspomaga układ oddechowy, a także pozwala zachować dobrą kondycję. Polecane formy aktywności dla ciężarnych to spacery, joga, umiarkowane ćwiczenia i pływanie.
Przyszłe mamy nie powinny zapominać o regularnych badaniach. Przynajmniej raz w ciągu każdego trymestru należy wykonać badanie krwi, a w tym morfologię, pomiar glukozy i pakiet tarczycowy. Szczególną ostrożność muszą zachować kobiety po 35 roku życia, które są bardziej narażone na komplikacje ciążowe.
Ciąża to piękny, ale i wymagający czas. W tym wyjątkowym okresie warto jeszcze bardziej zadbać o siebie. Zbilansowana dieta, suplementacja i umiarkowana aktywność fizyczna pozwolą zachować dobre zdrowie i wyśmienite samopoczucie.
Portal udostępnia informacje będące przedmiotem zainteresowania szerokiego grona odbiorców.
To rodzaj serwisu informatycznego (informacyjnego), poprzez który użytkownicy mają dostęp do nowych informacji z wielu dziedzin.
Istnieje bardzo wiele różnych kryteriów, na podstawie których można oceniać informacje znalezione w Internecie. Nie istnieją jednak wytyczne, które jednoznacznie nakazywałyby wybór konkretnych kryteriów, ale można wyróżnić takie, które mogą posłużyć za podstawowy wyznacznik informacji jakościowo dobrej i wiarygodnej. Są nimi autorstwo, aktualność, dokładność, obiektywność, relewantność i wiarygodność.
Wiadome jest, że nie każdą informację będziemy oceniać wieloaspektowo, z wykorzystaniem wszystkich kryteriów. Warto jednak zastosować choćby część z nich, by mieć pewność, że informacje przez nas wykorzystywane są wiarygodne i wysokiej jakości.
Nie ma wątpliwości, że czytanie wpływa w znaczącym stopniu na nasz umysł. Choć statystyki nie są pozytywne i pokazują, że coraz więcej osób zamiast papierowej lektury wybiera Internet jako podstawowe źródło informacji, bez wątpienia to właśnie czytanie książek pogłębia zasób słownictwa, uczy ortografii, interpunkcji, pozwala na dogłębne poznanie problemu, poszerza wiedzę. Czasami wystarczy kilka minut dziennie, by w ciągu roku przeczytać wiele wartościowych książek.
Czytanie wzbogaca słownictwo, co znacznie pomaga w opisywaniu swoich uczuć i myśli. Ludziom często umyka jakiś wyraz lub chcą coś powiedzieć, ale nie potrafią ubrać tego w słowa. Na szczęście można nad tym pracować, a czytanie jest najlepszym ćwiczeniem. Warto czytać książki zarówno podczas nauki czytania, jak i wtedy, kiedy ta umiejętność została opanowana do perfekcji. Poza tym dobrze jest zwrócić uwagę na dzieła wybitnych, polskich i zagranicznych pisarzy, którzy są prawdziwymi mistrzami we władaniu języka.
Czytanie książek to także doskonała stymulacja dla mózgu. Czytając, tworzymy w głowie obrazy, łączymy nową wiedzę z tym, co już jest nam znane. Podczas czytania lektury, neurony są nieustannie zmuszane do wysiłku, co przekłada się na lepszą pamięć.
Dlaczego warto czytać książki? Czytanie działa uspokajająco. Jeżeli wybierzesz książkę, która naprawdę Cię interesuje, stres dnia codziennego odejdzie w zapomnienie. Książki biznesowe czy poradniki warto czytać rano. Natomiast wieczorem, przed snem wybieraj powieści — ułatwi Ci to zasypianie.
Ludzie, którzy czytają, są mądrzejsi. Nie bez powodu mówi się o kimś, kto posiada wartościową wiedzę, że jest „oczytany”. Książki pozwalają na poprawę wielu aspektów swojego życia — od biznesu, poprzez relacje z innymi, po psychologię. Warto czytać książki, ponieważ to właśnie lektura sprawia, że człowiek poszerza swoje horyzonty i staje się jeszcze bardziej inteligentny.
Książki potrafią zainspirować. Czasami znajdujemy się w takim punkcie swojego życia, że nie wiemy, w którą stronę warto pójść. Dlaczego warto czytać książki? W lekturze może zainspirować wszystko — postawa głównego bohatera, odwiedzane miejsca, podejmowane decyzje, aktywności.
Czytanie książek rozwija wrażliwość na sztukę i na innych ludzi. Ludzie, którzy czytają, 3 razy częściej odwiedzają muzea, a 2 razy częściej sami malują, piszą lub fotografują. Dzięki książkom rozwija się także empatia. Angażujemy się w fikcję literacką i potrafimy postawić się na miejscu drugiego człowieka, a także go zrozumieć.
Książki wpływają także na większe zdolności analityczne. Osoby, które czytają kryminały, wymagające rozwiązywania zagadek, analizowania faktów, stawiania tez, rozwijają w sobie zdolność krytycznego i analitycznego myślenia. W tym przypadku szczególnie polecamy klasyki polskich kryminałów. Pamiętaj, że warto czytać książki już od najmłodszych lat, aby zauważyć pozytywny wpływ czytania w dorosłym życiu.
Częstsze sięganie po lekturę to także rozwijanie własnego stylu. Warto wybierać książki uznanych pisarzy, dzięki którym nauczymy się poprawności gramatycznej oraz ortograficznej. To jedna z najważniejszej korzyści, wynikającej z czytania książek, którą z pewnością doceni każdy dorosły, który już jako dziecko namiętnie czytał książki.
Dzięki czytaniu możemy postawić się w różnych sytuacjach i wyobrażać sobie, co zrobilibyśmy na miejscu bohatera. Otwieramy się tym samym na nowe doświadczenia czy wyzwania, rozszerzamy horyzonty, kształtując własną osobowość. Ponadto dziecko, czytające mądre powieści przygodowe może nauczyć się pozytywnych zachowań, które w dorosłym życiu mogą nie raz uratować człowieka z opresji.
Według badań przeprowadzonych przez amerykańską agencję wspierającą sztukę — NEA — ludzie, którzy regularnie czytają, znacznie bardziej angażują się obywatelsko oraz kulturowo. Co więcej, czytelnicy mają większą swobodę i łatwość wypowiedzi
Od czasów, kiedy życie poczęło się wielce różniczkować, czytanie książek nie wystarcza. Książki podają czystą wiedzę z najrozmaitszych dziedzin, wiedzę nieraz kryształowo czystą, ale oderwaną od życia. Książki karmią również poezją, w niej opisy czynów bohaterskich uszlachetniają serca, ale mało informują o szarej rzeczywistości życia. Do działania potrzebna jest znajomość chwili bieżącej, orientacja, pulsy życia w miejscowych warunkach. Na każdym stanowisku można przyłożyć i swoją cegiełkę, można wpływać na całość, byle znać swe obowiązki względem społeczeństwa i chcieć im służyć. Tym pośrednikiem między wiedzą a życiem, między ideałem a rzeczywistością, jest publicystyka. Jest ona historją teraźniejszości, oświetlającą zagadnienia, które czekają dopiero na rozwiązanie. Jest ogniwem, która łączy prawdę wiedzy z zagadnieniami chwili bieżącej. Jest literaturą, która tyczy się potrzeb życia w danym czasie i danym miejscu. Ona komunikuje ostatnie wyniki z różnych dziedzin wiedzy czystej w zastosowaniu do bieżących potrzeb ludzkich. Ona czyni człowieka wrażliwym na niedolę swego społeczeństwa i zapala do żywota czynnego na jego korzyść. Ona, komunikując, co się dzieje na świecie całym, chroni nas od zaściankowości. Ona, zaznajamiając nas z biegiem myśli wszechświatowej, wywołuje w umysłach naszych szereg zagadnień. Ona uwalnia nas od potrzeby czytania wszystkich książek, których corocznie ukazuje się na świecie po kilkaset tysięcy, a których przeczytać na rok gruntownie nie można po nad kilkanaście. To są strony dodatnie prasy periodycznej.
Ale ma publicystyka i niejedną stronę ujemną. Wiadomości, dostarczane przez wiele dzienników, są dorywcze i powierzchowne: ani rozszerzają, ani pogłębiają wiedzy. Wiele nowinek, opisywanych drobiazgowo, niema żadnego ogólniejszego znaczenia, nie służy żadnemu rozumnemu celowi. Wiele sensacyjnych zajść i wypadków, zostawiających jedynie czczość w głowie i pustkę w sercu. W pogoni za kalejdoskopowym potokiem plotek wiele balastu, który ze szkodą obciąża umysł Dużo zabawy i płytkiego śmiechu, co w rezultacie szerzy bezmyślność, przytępia zmysł artystyczny. Nie jeden organ redagowany jest tendencyjnie, będąc na służbie tej lub innej partji. Nieraz nowość pomieszana z postępem bez oświetlenia krytycznego jądra rzeczy. I jedno pismo stara się prześcignąć drugie w pomysłach, licząc na gorsze instynkty. I wielu staje się igraszką okoliczności, bo są prowadzeni na pasku danego dziennika. Bo wielu ślepo hołduje zasadzie: nie różnić się od innych — i bezkrytycznie prenumeruje to, co ich znajomi i krewni. I tworzy się specjalny typ nałogowych czytelników pism periodycznych, co nie uznają jednocześnie lektury książek. Jest to pewnego rodzaju osłona dla duchowego lenistwa. Traci na tym wykształcenie gruntowne i myśl samodzielna. To też wielu uczonych powstaje na dziennikarstwo — śród nich ostro wystąpił w ostatnich czasach przeciw prasie perjodycznej F. Brunetiere, członek Akademji paryskiej.
Trzeba przede wszystkiem rozróżniać wartość miesięczników i tygodników, a pism codziennych. Pierwsze, a w części drugie, są streszczeniem i kwintensencją tego, co zawierają pisma codzienne. Lektura ich nie da wprawdzie technicznego posiadania poszczególnych gałęzi umiejętności, ale da ogólną znajomość podstaw. Te, które nie służą sprawom specjalnym, dają możność w dłuższym okresie czasu przebieg w ogólnych zarysach cały cykl wiedzy. Natomiast prasa codzienna służyć może głównie gromadzeniu materjałów do tych kwintensencji. I tu należy rozróżniać prasę prowincjonalną, a prasę stołeczną. Pierwsza zlicza miejscowe siły społeczne, wydobywa je i zbiera, zapala ogniska miejscowej twórczości. Bada i stara się kierować życiem prowincji, które wszędzie posiada swoje odrębne właściwości. Druga winna być przewodnikiem i siewcą dążeń kulturalnych wszerz i wzdłuż całego kraju. Winna być rzeką wód czystych, do której zbiegałyby się wszystkie strumyki, osadziwszy po drodze naleciałości niepotrzebne.
Trzeba umieć czytać dzienniki, jak i książki. Trzeba sobie wprzód zadać trud poznania każdego pisma. Trzeba się zapoznać, co w każdym z nich godnego jest czytania, nie usypiając swojego krytycyzmu łudzącemi nagłówkami pism i różnych rubryk, które często zapowiadają co innego, niż się drukuje. Trzeba czytać krytycznie, w żadnej sprawie nie spuszczając z oczu argumentów ani pro, ani contra. Trzeba czytać pisma, służące różnym poglądom, aby mieć oświetlenie z obu stron, aby módz wyrobić sobie własny sąd — samodzielny a objektywny. Trzeba koncentrować lekturę nie na tanich czasopismach codziennych o brukowych wiadomościach, lecz na poważnych wydawnictwach perjodycznych, które opierają działalność publicystyczną na znajomości dziejów i praw niemi rządzących. Należy ciążyć ku tym wydawnictwom perjodycznym, które chcą stać wyżej ponad prywatę i partykularyzmy — których celem jest nie interes materialny jednostek, lecz służba publiczna.
